Tôi không biết giờ đây Dennis Barry đang ở đâu, ở cái nơi xa thẳm khôn cùng và ảm đạm nào? Vào cái đêm khi chàng còn sống với mọi người lần cuối cùng, tôi cách chỗ chàng không xa và nghe thấy tiếng người ta đến bắt chàng đi, cùng những tiếng kêu xé lòng xé ruột của chàng. Nông dân và cảnh sát hạt Meath không tìm thấy cả Barry lẫn những người khác, mặc dầu họ đã kiên nhẫn sục sạo mọi nơi, mọi chốn. Còn tôi, sau tất cả những chuyện đã xảy ra, cứ mỗi khi nghe tiếng động ộp oạp của lũ ếch nhái đầm lầy vang tới hoặc bỗng nhiên tôi lạc tới một vùng đầy ánh trăng ở một chốn đồng không mông quạnh nào là bất giác tôi lại thấy khắp người nổi gai ốc vì sợ hãi.
Quen thân với Dennis Barry từ khi còn ở đất Mỹ, nơi chàng đã phất lên giàu có, nên tôi rất vui khi biết chàng đã chuộc lại tòa lâu đài của dòng tộc mình tại vùng đầm lầy hoang vắng Kilderry. Chính đó là nơi chôn nhau cắt rốn của chàng, và chàng những muốn được tận hưởng những thành quả giàu có của mình giữa những bức tường thân thuộc của cha ông. Thuở xưa, tổ tiên chàng sở hữu xứ Kilderry, tại đây họ đã xây cất một tòa lâu đài và sống hạnh phúc trong tòa lâu đài ấy, nhưng nay tất thảy những điều đó đã trở thành quá khứ xa xăm. Đã bao tháng trôi qua kể từ khi tòa lâu đài trở nên hoang phế hoàn toàn. Sau khi trở về Ireland, Barry thường gửi thư cho tôi và kể chuyện việc quần thể kiến trúc cổ kính đó được tái sinh dần dần, hết ngọn tháp này đến ngọn tháp khác. Và sau bao thế kỷ những bức tường lâu đài lại được trang trí lại đẹp đẽ như xưa, còn nông dân thì không ngớt lời ca ngợi và tỏ lòng biết ơn chàng đã bỏ vốn đầu tư cho sự thịnh vượng của chốn quê hương. Nhưng sau đó mọi việc đã thay đổi, đám nông phu thôi không ca ngợi ông bạn tôi nữa, mà trái lại, họ bắt đầu tìm cách tránh xa chàng như tránh xa kẻ mang bệnh dịch hạch. Chính lúc đó Dennis đã viết thư cho tôi, yêu cầu tôi tới thăm vì chàng rất cô đơn trong tòa lâu đài, thậm chí chẳng có ai để mà nói chuyện nữa, ngoại trừ những người giúp việc và đám gia nhân chàng thuê từ miền bắc xuống.
Khi tôi đến nơi, Barry kể cho tôi hay rằng nguyên do mọi chuyện là ở những đầm lầy bên cạnh. Tôi đến Kilderry lúc hoàng hôn, ánh mặt trời lúc chiều tà vẫn thếp vàng lên các ngọn đồi xanh và những cánh rừng, cũng như lên màu lục của khu đầm lầy. Nó chiếu sáng cả những phế tích cổ kính kỳ lạ trên hòn đảo nhỏ xa xa. Cảnh hoàng hôn thật đẹp, song nông dân ở Ballylow đã kịp phần nào khiến tôi lưu ý đến niềm tin của họ, khi họ quả quyết rằng Kilderry thật đáng nguyền rủa, và tôi dè dặt liếc nhìn những ngọn tháp nhỏ của tòa lâu đài đang ánh lên vàng rực dưới nắng chiều. Tôi rời Ballylow bằng chiếc ô tô do người ta sai đến đón, vì Kilderry nằm cách đường xe lửa khá xa. Những người nông dân cố tránh xa chiếc ô tô và người tài xế quê miền bắc, nhưng khi thấy tôi chuẩn bị đi tới Kilderry, họ vẫn không kìm được vào báo trước cho tôi phải đề phòng nguy hiểm. Buổi tối, tôi đã có mặt trong tòa lâu đài, Barry đã kể tôi nghe mọi chuyện.
Nông dân lũ lượt rời bỏ Kilderry chỉ vì Dennis Barry quyết định cho hút cạn cái đầm lầy lớn. Mặc dù tình yêu quyến luyến với xứ sở Ireland quê hương thật sâu đậm nhưng những lề thói quen thực dụng Mỹ đã ăn sâu bám rễ trong con người Barry, bởi thế chàng không chịu được với ý nghĩ để cho mảnh đất màu mỡ kia bỏ phí dưới làn nước đầm lầy, bời đó chính là đầm than bùn và đất dưới nó còn có thể được sử dụng một cách không ngoan để sinh lợi nữa chứ. Chàng bỏ ngoài tai tất cả những câu chuyện truyền thuyết và những lời đồn đại mê tín gắn với khu đầm lầy. Chàng chỉ thấy tức cười khi lúc đầu, nông dân chối từ tham gia công việc, rồi sau đó khi thấy sự bướng bỉnh của chàng, họ bắt đầu nguyền rủa ông chủ của mình và bỏ đi tới Ballylow, chỉ mang theo những thứ thiết yếu nhất. Thấy vậy Barry bèn tuyển những người thợ từ miền bắc về, và khi cả đầy tớ gia nhân cũng bỏ tòa lâu đài ra đi, thì chàng lại phải thuê những người mới. Giờ đây xung quanh chàng toàn những kẻ xa lạ, bởi thế chàng thấy cô đơn và đã mời tôi về sống với chàng.
Sau khi nghe kể chi tiết chuyệc dân cư ở Kilderry sợ hãi điều gì, tôi cũng cả cười cùng ông bạn mình: hóa ra những mối e sợ của họ liên quan tới điều mê tín về vùng đầm lầy và kẻ canh giữ cau có nơi đây mà linh hồn của nó dường như sống ở chính trong đám phế tích cổ kính nhất mà tôi đã trông thấy lúc hoàng hôn là những mối lo sợ vớ vẫn.
Người ta cũng truyền tụng những lời đồn đại về những tia lửa ma trơi nhảy múa trong bóng tối, về những cơn gió lạnh như băng giá lúc vào đêm hè nóng nực, về những bóng ma bận xiêm y trắng lơ lửng trên mặt nước và về những thành phố đá được che dấu dưới lớp bèo xanh của đầm lầy. Đám nông dân tin chắc rằng sự trả thù đang rình rập chờ đợi kẻ nào dám phávỡ sự yên tĩnh của vùng này, hay toan tính hút khô cạn khu đầm lầy mênh mông. Những nông dân nơi đây còn nói chớ nên động đến một số điều huyền bí ở đây. Những điều huyền bí ấy tồn tại từ thời xa xưa khi một đại họa đã ập lên đầu con cháu của vua Partholan. Trong cuốn “Chinh phục tùng thư” có kể rằng những con dân xứ Hy Lạp đã chết ở Thollat, song các cụ già ở Kilderry lại khẳng định rằng dù sao một đô thị cuối cùng cũng đã được cứu thoát bởi vị thần phù trì cho nó, là nữ thần Mặt Trăng. Thần đã che giấu đô thị ấy trong cánh rừng rậm trên các ngọn đồi và bởi thế đã giúp tránh thoát được quân xâm lược Nemed từ xứ sở Skif đến đây trên ba chục chiến thuyền.
Chính những truyền thuyết ấy đã buộc những người nông dân rời bỏ Kilderry! Đến giờ thì tôi chẳng còn ngạc nhiên gì nữa cái ý định của Dennis Barry không đếm xỉa đến những lời đồn nhảm nhí ấy. Vả lại, chính chàng cũng có mối quan tâm sâu sắc tới thời xa xưa và chàng dự định nghiên cứu kỹ lưỡng cẩn thận vùng này sau khi tát khô đầm lầy. Chàng thường lui tới thăm khu phế tích trên đảo: tuổi của nó rõ ràng rất xưa rồi. Di tích hoang phế ấy có lối kiến trúc khác hẳn các công trình cổ xưa khác, nhưng vì cái vẻ ngoài tàn tạ kinh khủng của nó hiện giờ, nên khó có thể hiểu được khu hoang tàn ấy đã từng là như thế nào vào thời hoàng kim của nó. Mọi công việc bơm hút khô phải bắt đầu chuẩn bị rồi, những công nhân quê miền bắc sắp sửa dọn sạch khu đầm lầy bí ẩn khỏi rêu và bèo mầu đỏ nhạt, phá bỏ những con suối nhỏ đầy vỏ ốc, vỏ hến và làm mất đi vĩnh viễn cái mặt nước mầu xanh da trời mọc đầy lau sậy.
Sau tất thảy những biến động trong ngày tôi đã thấy mệt và muốn đi ngủ. Đêm khuya và tôi thấy khó khăn phải nghe Barry kể nốt câu chuyện của mình. Một gia nhân dẫn tôi đến căn phòng dành riêng cho tôi ở một trong những ngọn tháp nhỏ. Qua khung cửa sổ nhìn thấy khu làng, cánh rừng thưa bên đầm lầy và xa hơn chút nữa là đầm lầy. Dưới ánh trăng tôi trông thấy những căn nhà chìm sâu trong giấc ngủ, nơi đang cư ngụ những người công nhân làm thuê từ miền bắc đến thế chỗ cho đám dân địa phương, tôi cũng thấy ngôi nhà thờ nhỏ xíu với cái nóc nhọn cổ kính, và phía xa sau cánh đầm than bùn ngái ngủ thấp thoáng khu phế tích trên hòn đảo nhỏ. Khi đang chìm vào giấc ngủ tôi bỗng nghe thấy, hay là tôi mường tượng thấy chăng? , tiếng tiêu nhè nhẹ yếu ớt vọng từ nơi xa, thanh âm ấy là một giai điệu hoang sơ, nguyên thủy nào đó. Điệu nhạc ấy khiến tôi lo lắng một cách lạ lùng khi nó đi vào những giấc mơ của tôi.
Song buổi sáng khi tỉnh giấc, tôi hiểu tiếng nhạc đó là do mộng mị sinh ra, những giấc mộng thật lạ kỳ mà nếu so sánh với chúng thì ngay những âm thanh bí ẩn của tiếng tiêu cũng trở nên mờ nhạt hẳn đi. Có lẽ do ảnh hưởng từ những truyền thuyết do Barry kể mà tôi mơ thấy linh hồn mình lơ lửng trên cái đô thị hùng vĩ chìm trong đủ mọi loại cây xanh, nơi đây là những con đường lát đá cẩm thạch, những tòa biệt thự cùng những ngôi đền, những pho tượng, những họa tiết điêu khắc cùng những bài văn bia, tất cả đều nói lên sự vĩ đại xa xưa của xứ Hy Lạp. Tôi đã cùng Barry cười ngất trước giấc mơ đó, nhưng tiếng cười của tôi nghe to hơn vì lúc đó ông bạn tôi đang lo lắng trước thái độ của đám công nhân miền bắc. Đã sáu ngày liên tiếp họ ngủ dậy rất muộn, họ đi lại uể oải như đang ngái ngủ, và cả hôm nay nữa họ nom như hoàn toàn chưa được nghỉ ngơi, mặc dù đêm trước họ đều đi nằm sớm.
Suốt cả buổi sáng tôi đi dạo trong ngôi làng tràn ngập ánh nắng mặt trời và nói chuyện với những người công nhân. Họ chẳng có công việc gì đặc biệt lắm để làm vì Barry đã hoàn tất mọi công tác chuẩn bị cuối cùng trước khi bắt đầu khởi sự, nhưng thâm tâm tất cả mọi người đều thấy hồi hộp, xao xuyến vì những giấc mơ bất an, khó hiểu mà họ đã thấy khi sáng sớm. Tôi cũng kể cho họ nghe về giấc mơ lúc đêm của mình, song họ tỏ ra hờ hững khi nghe tôi kể. Chỉ mãi tới khi tôi nhắc tới tiếng nhạc ma quái kỳ lạ thì họ mới trở nên chăm chú: chính họ cũng nhớ là đã nghe thấy điệu nhạc gì tương tự.
Buổi sáng, sau bữa ăn chiều, Barry tuyên bố rằng mọi công việc sẽ bắt đầu sau hai ngày nữa. Tôi vui mừng khi nghe lời thông báo đó, mặc dù trong thâm tâm thấy tiếc nuối tất cả mọi thứ rêu và thạch thảo, mọi con suối và những cái hồ đầm nơi đây. Nhưng cũng rất muốn được thâm nhập vào những bí mật ấp ủ hàng bao thế kỷ nay có thể được chất chứa trong lòng cái đầm lầy than bùn kia. Đêm đó, tôi lại mơ thấy tiếng tiêu réo rắt và thành phố đá cẩm thạch, nhưng lần này giấc mơ bị ngắt đoạn đột ngột và kinh sợ. Tôi đã nhìn thấy một tai họa ập tới thành phố nơi thung lũng xanh tươi ấy, một trận sụt lỡ đất đá ghê gớm đã ào tới và chôn vùi mọi sinh vật và con người. Chỉ duy nhất ngôi đền nữ thần Arteuris ở trên đồi cao là không bị trận thiên tai khủng khiếp tàn phá. Tại ngôi đền này thần Mặt Trăng, bà Kleis, đức bà tư thế già nua đã nằm sóng sượt lạnh giá và im lặng với chiếc mũ miện bằng ngà voi trên mái đầu bạc.
Như tôi đã kể, giấc mơ của tôi bị đứt quãng. Một cảm giác lo âu khó tả cứ bám riết không rời tôi dù chỉ một khoảnh khắc. Một lúc rất lâu tôi không hiểu tôi đang ngủ hay tôi đang thức nữa. tiếng tiêu cứ tiếp tục văng vẳng trong tai. Song khi nhìn thấy những vệt ánh trăng lạnh giá trên sàn lỗ chỗ hình bóng chấn song của khuôn cửa sổ gôtích, tôi hiểu rằng dẫu sao mình vẫn đang trong tòa lâu đài Kilderry. Khi đâu đó đàng xa có tiếng chuông đồng hồ điểm hết lần này đến lần khác thì rốt cuộc tôi thấy rõ mình không ngủ. Nhưng mọi âm thanh của tiếng tiêu vẫn tiếp tục, ấy là một điệu nhạc lạ lùng, xa xưa, nó gợi trí tưởng tượng tới những vũ điệu của các vị thần Satyr ở xứ Menadus xa xôi.
Nhạc điệu ấy không cho tôi ngủ, và thế là sau khi nhỏm dậy khỏi giường, tôi bắt đầu lo lắng đi đi lại lại trong phòng. Hoàn toàn ngẫu nhiên tôi bước tới khuôn cửa sổ phía bắc, nhìn về phía ngôi làng đang ngủ mơ màng và cánh rừng thưa bên mép đầm lầy. Tôi hoàn toàn không định nhìn qua cửa sổ vì đang buồn ngủ chết đi được, nhưng những âm thanh của các cây tiêu đanh thổi đã hành hạ tôi đến nỗi buộc tôi phải tìm cách lãng quên nó đi. Song những gì tôi trông thấy đã khiến óc tưởng tượng của tôi phải sửng sốt.
Trên khoảng rừng thưa tràn ngập ánh trăng đang diễn ra một cảnh tượng mà một khi đã mục kích thì ai cũng phải ghi nhớ đến trọn đời vì quá đỗi kinh ngạc. Dưới tiếng tiêu vang vọng khắp trên vùng đầm lầy là những hình dạng kỳ ảo đang chuyển động nhịp nhàng và câm lặng trên khoảng rừng trống. Lúc đầu họ đu đưa mình theo nhịp, nhưng dần dần chúng đạt tới mức khoái cảm tột độ mà thời xa xưa đã từng choán ngợp các vũ công Sicilia trình diễn vũ điệu dâng hiến thần Demeter vào đêm trăng rằm trước tiết thu phân ở gần thần Kyan. Khoảng rừng thưa phơi rõ dưới ánh trăng suông bàng bạc, những bóng ma khiêu vũ, tiếng tiêu lanh lảnh đơn điệu, tất thảy những cái đó cùng một lúc khiến tôi gần như bị tê liệt, song dẫu sao tôi vẫn nhận ra rằng, một nửa những vũ công không hề mệt mỏi ấy là những người công nhân làm thuê mà theo sự hình dung của tôi thì nhẽ ra họ phải đi ngủ từ lâu rồi, một nửa còn lại là những con ma kỳ lạ bận đồ trắng, với chút ít đầu óc tưởng tượng thì có thể coi chúng là các nữ thần sông suối đang sống ở những chiếc hồ nhỏ vốn nuôi dưỡng cả khu đầm lầy. Tôi không biết đã đứng bên cửa sổ bao lâu để ngắm nhìn cảnh tượng ấy, chỉ nhớ vào một thời khắc nào đó, tôi bỗng chìm vào một giấc ngủ sâu nửa ngất lịm mà chỉ có ánh sánh chói lòa của mặt trời mới đưa tôi ra khỏi trạng thái ngủ mê mệt ấy thôi.
Niềm mong muốn đầu tiên của tôi khi thức dậy là đi tìm Dennis Barry để kể lại cho chàng giấc mơ quá đỗi sửng sốt kia, nhưng dưới ánh mặt trời mọi sự nom khác hẳn, và tôi bèn tự nhủ đó chỉ là một giấc mơ. Có thể tôi đã bị ảo giác, nhưng ảo giác ấy đâu mạnh đến nỗi khiến tôi không còn kiểm soát nổi mình nữa và cho rằng tất cả những gì trông thấy chỉ là giấc mơ. Tôi chỉ giới hạn ở việc gặng hỏi những người công nhân, nhưng quả như tôi đã tiên liệu, họ chẳng hề nhớ điều gì đặc biệt, ngoài tiếng nhạc. Tôi đã suy nghĩ hồi lâu về những âm thanh lạ lùng đó, tôi đoán chừng phải chăng lủ dế đã cất lên bài ca mùa thu của chúng sớm hơn thời điểm tự nhiên đã khiến cho người ta phải bồi hồi xao xuyến. Đến trưa tôi gặp Barry đang xem xét một lần nữa các bản vẽ của mình trước khi khởi sự công việc.
Như vậy, sáng mai các công nhân sẽ bắt tay vào việc… Lần đầu tiên tôi thấy tim mình thắt lại vì khiếp sợ, và đã hiểu vì sao nông nhân chạy trốn khỏi nơi đây. Vì một lý do mơ hồ nào đó tôi cũng thấy không chịu nổi với ý nghĩ rằng có ai đó sẽ quấy rầy, phá bĩnh khu đầm lầy cổ xưa này với biết bao điều huyền bí của nó được ẩn giấu khỏi ánh sáng mặt trời. Tôi bỗng hình dung ra những bức tranh kỳ ảo dưới lớp than bùn dày hàng thế kỷ này. Không nên bất cẩn mà phô bày cho bàn dân thiên hạ thấy tất cả những gì đã được giấu kỹ ở nơi đấy suốt bao thế kỷ như thế.Tôi những muốn tìm ra một nguyên cớ tiện lợi để từ giã khu lâu đài và cả chính ngôi làng này. Thậm chí tôi định nói về việc đó với Barry, nhưng tôi nhanh chóng kìm được vì bối rối trước tiếng cười nhạo báng của chàng. Tôi im lặng quan sát vầng mặt trời đang tỏa những sắc màu rực rỡ lên những ngọn đồi xa và tỏa xuống Kilderry thứ ánh sáng chói lọi màu vàng đỏ, một hiện tượng có vẻ như điềm gở.
Tôi không biết những sự kiện diễn ra đêm qua là trong mơ hay thực. bất luận thế nào đi nữa thì một trí tưởng tượng tinh tế nhất cũng không tài nào có thể sản sinh được điều gì hơn thế. Chẳng hạn, tôi không đủ sức nghĩ ra những lời giải thích tỉnh táo và hợp lý cho cái lẽ là sau đêm ấy mọi người trong lâu đài và khu làng đã biến đi đâu mất. Tôi về phòng mình sớm, nhưng trong lòng nặng trĩu những dự cảm nặng nề nên không tài nào ngủ được. Sự im lặng báo điều dữ ngự trị trong ngọn tháp xa này cứ hành hạ tôi. Mặc dầu trời tối nhưng quang đãng: những ngày này là lúc trăng hạ huyền và trăng mọc rất muộn. Tôi nằm và suy nghĩ về Dennis Barry, về những gì sẽ xảy ra với đầm lầy khi trời sáng, và cuối cùng những trăn trở ấy đã đẩy tôi tới trạng thái khiến tôi saÜn sàng vùng dậy, ngồi vào chiếc ô tô của bạn tôi, chủ nhân tòa lâu đài, lao thẳng tới Ballylow và thoát khỏi cái chốn đáng nguyền rủa này. Nhưng, chưa kịp đi đến quyết định cuối cùng thì tôi đã ngủ thiếp đi. Thế là trong cơn mơ tôi lại thấy thành phố nơi thung lũng, ảm đạm và thẩn thờ vì mối đe dọa diệt vong đang lơ lửng trên đầu.
Có thể tôi lại bị đánh thức bởi những âm thanh của tiếng tiêu, song sau khi tỉnh dậy thì không phải tiếng nhạc làm bận trí tôi. Tôi nằm quay lưng về phía cửa sổ hướng đông nơi mặt trăng sắp mọc và bởi vậy tôi chờ đợi được nom thấy ánh hồi quang của trăng trên bức tường đối diện. Nhưng tôi đã nhìn thấy một sự khác hẳn. Trên tường có những vệt sáng, nhưng đó không phải những hồi quang do ánh trăng phản chiếu. Tôi kinh sợ khi hiểu rằng đó là ánh sáng đỏ tươi lọt qua khuôn cửa sổ gôtích. Nó tràn ngập cả căn phòng bằng một ánh hào quang chói chưa từng thấy. Hành vi lúc đó của tôi thực đáng sợ, và điều này chẳng có gì đáng ngạc nhiên vì chỉ có nhân vật trong sách mới xử sự một cách có tính toán tỉnh táo trong tình huống như thế. Thay vì nhìn xuống vùng đầm lầy để hiểu xem nguồn ánh sáng mới ấy từ đâu đến thì tôi thậm chí không quay lại phía cửa sổ mà liền vội vã mặc quần áo với niềm hy vọng mơ hồ nhanh chóng trốn chạy khỏi nơi đây. Tôi nhớ là đã mang theo khẩu súng lục và cái mũ, nhưng chúng chẳng hề hữu dụng cho tôi. Tôi đã đánh mất cả hai sau khi chẳng bắn được phát nào và cũng chẳng đội đến mũ. Dẫu sao trí tò mò vẫn mạnh hơn sự kinh sợ, cho nên tôi lén bước tới cửa sổ để nhìn vào vầng hào quang đỏ sậm khó hiểu kia, tôi vươn người ra ngoài và đúng phút ấy tiếng tiêu cất lên đến váng tai, khắp tòa lâu đài và ngôi làng tràn ngập những thanh âm ấy.
Dòng ánh sáng rực rỡ màu đỏ sậm báo điều gở ấy xoáy thành tia trên mặt đầm lầy, nó phát ra từ đống phế tích hoàn toàn bí ẩn trên hòn đảo. Song khu hoang phế ấy đã thay đổi một cách lạ lùng. Tôi thật khó lòng mô tả được điều gì xảy ra, có thề tôi hóa điên, song tôi cảm thấy ngôi đền lại đang tọa lạc nơi đó với toàn bộ vẻ đường bệ oai nghiêm của nó mà chưa hề bị một thời gian làm phôi pha với những cây cột bao quanh. Những ánh hồi quang của ngọn lửa đang cháy trên mặt đá cẩm thạch của mũ cột vươn lên cao. Tiếng sáo ngân lên, tiếng trống vang vọng và trong khi tôi như một kẻ bị mê hoặc nhìn ngắm cảnh tượng ấy thì trên những bức tường cẩm thạch được chiếu sáng rõ bắt đầu xuất hiện hình dáng các vũ công. Tất cả những cảnh ấy nom thật phi thường khó tin là thật, ấn tượng tác động thật vô cùng sửng sốt. Tôi đứng lặng người tại chỗ, không thể rời mắt khỏi bức tranh kỳ dị, đồng thời ở bên trái tôi vang lên rất to tiếng tiêu dồn dập. Trong cơn phấn khích khó hiểu và choáng ngợp những dự cảm nặng nề, tôi liền băng ngang phòng đến chỗ cửa sổ phía bắc mà từ đó ngó thấy ngôi làng và cánh rừng thưa. Chính đó là điều mà tôi đã thấy trước đây và lý trí của tôi đã chối từ chấp nhận và hiểu thấu, nhưng bây giờ thì tôi sửng...