bóng lá, không kêu lên cũng không gõ móng xuống mặt cỏ nhưng tôi vẫn mường tượng được sự bồn chồn trong dáng đứng bất động của nó.
Chưa bao giờ tôi quan sát một con nai ở khoảng cách gần đến thế, và khi tôi theo con Rùa tiến đến sát bên con Tập Tễnh, đưa tay vuốt ve bộ lông mềm mại và chiếc mũi đen ướt của nó thì đó là lần đầu tiên trong đời tôi chạm tay được vào con thú xinh đẹp xưa nay tôi chỉ nhìn thấy trong những trang sách.
Đến lúc đó thì con nai con mới gõ móng, nhảy vài bước ngắn quanh hai đứa tôi để chào mừng, rồi dừng lại âm yếm giụi đầu vào ngực con Rùa, cánh mũi không ngớt phập phồng vì xúc động.
Trông cái cách con nai con mừng rỡ đón con Rùa, tôi không khỏi liên tưởng đến hình ảnh tôi hồi bé mỗi lần đón mẹ đi chợ về.
Con Rùa không có quà bánh cho con Tập Tễnh như mẹ tôi vẫn có quà chợ cho tôi. Con nai con có lẽ cũng chẳng thiếu thốn gì giữa một thung lũng vui tươi tràn ngập hoa cỏ như tôi đang nhìn thấy.
Quà của con Rùa là những mẩu chuyện trong cuốn Tâm hồn cao thượng nó mới được nghe tôi kể.Tất nhiên tôi không tin một con nai có thể nghe chuyện nhưng khi con Rùa thong thả bước lại phía lạch nước, ngồi lên tảng đá đang được che dù bởi những cành lá buông rủ trễ tràng như những bím tóc cài hoa đỏ của cây tràm liễu ở phía trên, tôi ngạc nhiên thấy con nai vội vã đi theo trên những bước chân náo nức.
Và khi con Rùa đặt mình lên tảng đá, con Tập Tễnh lập tức nằm dán mình lên các bụi thủy trúc, đầu ghếch lên đùi con Rùa, lặng yên chờ đợi.
- Hôm nay chị có chuyện mới kể cho em nghe nè.
Con Rùa âm yếm nói, vừa nựng Tập Tễnh bằng cách vuốt ve vành tai của con nai bằng hai ngón tay như thể đang mân mê một chiếc lá.
Tôi đứng bên cạnh, tựa lưng vào cây tràm liễu, tò mò xem một con nai nghe chuyện là như thế nào. Vì tôi như không tin được vào mắt mình khi thấy cái cách con
Tập Tễnh nghe con Rùa kể chuyện giống một cách kỳ lạ dáng điệu của con Rùa khi nó ngồi trước mặt tôi để rình từng mẩu chuyện về cậu bé thành Padova hay chú lính chì đánh trống người đảo Sardegna.
Về sau này tôi mới biết con Tập Tễnh thực ra chẳng thể hiểu được những chuyện kể của con Rùa. Điều mà con nai con cảm nhận được và chờ đợi một cách hạnh phúc là tình cảm của con Rùa dành cho nó bộc lộ qua ánh mắt long lanh, qua giọng kể thủ thỉ, qua bàn tay mơn trớn, tất cả toát lên một tình yêu đủ sức sưởi ấm bất cứ một trái tim nào, của một con người hay của một con nai.
Chỉ có con nai nghe con Rùa kể chuyện, có lẽ đó là thói quen trong những ngày con Rùa chữa trị thương tật cho nó và lúc đó có lẽ con Rùa đã dùng câu chuyện về làng Đo Đo trong cuốn truyện tranh để làm dịu những cơn đau của con nai con.
Gần đó, những con thú khác đang làm những công việc khác: con chồn hương xám tro đang lăng xăng trên những cẳng chân ngắn, chiếc mõm nhọn đánh hơi ra bốn phía bằng những cú quay tròn, đôi mắt màu hạt dẻ không ngừng láo liên tìm kiếm thức ăn trong những bụi thảo quả và đậu ma, cuối cùng trèo lên một cây đu đủ hoang mọc chen giữa các bụi móng rồng.
Bầy khỉ đánh đu trên cây vảy ốc, vừa chí chóe vừa hái trái ném nhau một cách phấn khích, đôi lúc trúng phải lũ sóc leo trèo trên cây nhãn lồng gần đó khiến bọn nhóc bỏ chạy toán loạn.
Trong khi bọn nhím hái lá đinh lăng chán lại rủ nhau sục mõm dưới các bụi dong để bới củ, lũ gà rừng đậu trên các cành cây thấp hân hoan gáy chào mặt trời ban trưa.
Trên cái nền âm thanh xáo động đó, lại còn thêm tiếng gió lao xao lùa qua các nhánh tràm liễu nữa, giọng kể rì rầm của con Rùa có lúc bị chìm đi nhưng sự âm yếm trong mọi cử chỉ của nó lúc nào cũng truyền đi một thông điệp dịu dàng khiến trái tim của con nai con có lẽ không ngừng thổn thức.
***
Trong lũng mộng mơ là nơi con Rùa giấu con nai con khỏi mắt của phường săn. Đó cũng là thiên đường bình yên của những con thú nhỏ. Đã đặt chân đến miền đất hứa này rồi, không một con thú nào muốn quay lại bên kia ngọn đồi để sống nơm nớp trước những mũi súng và những cái bẫy rập.
Chỉ bọn khỉ là thích trở lại phía rừng ngoài, chẳng hiểu tại sao. Con Rùa bảo tôi vậy, khi hai đứa tôi chui vào hang để quay về lối cũ, ba con khỉ liền lập tức bám theo. Có thể vì chúng là loài thú thông minh nhất trong đám, luôn nuôi trong lòng sự tự hào chính đáng là chỉ có chúng mới có thể đi xuyên qua ngọn đồi mà không sợ lạc đường để chết giấm giúi ở một ngóc ngách nào đó trong hang tối. Ước muốn trở thành người dẫn đường tin cậy và là một trợ thủ đắc lực cho con Rùa cũng có thể là động lực khiến tụi nó luôn muốn có mặt ở khu vực hiểm nguy.
Bọn khỉ lúc tụt lại đằng sau lúc vọt lên đằng trước, liên tục va một cách bất cẩn vào chân tôi và thường là do thằng Miếng Vá hiếu động dẫn đầu.
Tôi cố nhớ những chỗ đầu tôi đụng phải các mẩu đá chĩa xuống từ trần hang và vì không thể nào nhớ nổi nên tôi phải đi lom khom một quãng khá xa mới dám thẳng lưng lên.
Trước mặt tôi, con Rùa vẫn lặng thinh rảo bước mặc cho bọn khỉ nhảy nhót và chí chóe luôn mồm.
Chỉ đến khi tiếng nước chảy vọng tới càng lúc càng gần và ánh mặt trời từ bên ngoài rèm nước tạo nên một quầng sáng đục mờ nhễ nhại ở phía trước, con Rùa mới lên tiếng:
- Miếng Vá, gượm đã em!
Lần này tôi đã bớt ngạc nhiên khi con khỉ con đứng lại ngay khi nghe mệnh lệnh của con Rùa. Hai con khỉ kia cũng lập tức dừng chân.
- Sao thế em? – Tôi hỏi.
- Cẩn thận kẻo chạm phải phường săn ở bên ngoài.
Tôi biết con Rùa sợ cánh thợ săn trong làng phát giác ra lối đi bí mật đằng sau thác nước và như một phản xạ tự nhiên tôi nín thở bám theo nó tiến đến sát bức màn nước nghiêng tai nghe ngóng, mặc dù tôi biết phường săn không thể nghe thấy tiếng hô hấp của bọn tôi cũng như bọn tôi không thể nghe được tiếng chân của họ nếu quả thực họ đang ở bên ngoài.
- Mình chờ một chút xem có nghe thấy tiếng súng nào không.
Con Rùa nói khẽ, không biết lần thứ bao nhiêu nó nhìn thấu tim gan tôi và cũng như mọi lần nó ngay lập tức, gỡ bỏ câu hỏi đang vướng trong đầu tôi như một thứ móc câu mà từ lúc chơi với nó tôi luôn luôn mắc phải.
Bọn khỉ bắt chước con Rùa, hết nghiêng bên tai này lại nghiêng bên tai kia nhưng đã mười lăm phút trôi qua chúng tôi vẫn chẳng nghe thấy động tĩnh gì.
- Ra trước đi em!
Tiếng con Rùa vang lên và chỉ chờ có vậy, thằng Miếng Vá láu táu chui tọt qua màn nước.
Con Rùa kiên nhẫn đợi thêm một lát rồi nhẹ nhàng đưa tay vén bức rèm nước với động tác y như đang vén một bức rèm thật, bất chấp nước văng tung tóe lên người. Nó đưa tay tóm lấy một nhánh cây lơ lửng phía trên để giữ thăng bằng, rồi dọ dẫm bước ra ngoài bằng cách sờ soạng chân lên những mỏm đá và những bụi cây mà bọn tôi từng bám vào đó để đi vào hang.
Năm phút sau, bọn tôi (tức là tôi và con Rùa cộng thêm hai con khỉ) đã ở bên ngoài bức rèm nước và tôi bỗng nhiên bắt gặp cái cảm giác mình đang quay về chốn cũ, sau chuyến du lịch dài vào một thế giới bình yên, thơ mộng và gần như không có thật.
Mặt trời lúc này đã lên giữa đỉnh đầu và những tia sáng láu lỉnh đã tìm cách xuyên qua những chiếc lá du sam để đến nhảy nhót trên vai tôi và trên má con Rùa.
Tôi quay đầu nhìn dáo dác, nhẹ nhõm khi không thấy bóng phường săn quanh đây nhưng đúng vào lúc tôi định giục con Rùa ra về thì có tiếng khỉ kêu vọng tới.
Tiếng kêu kéo thành tràng, sợ hãi, đau đớn vì hoảng loạn.
- Thằng Miếng Vá!
Con Rùa buột miệng và nó co giò chạy theo hai con khỉ lớn đã nhốn nháo phóng đi ngay từ khi nghe tiếng kêu đầu tiên.
Tôi cũng lập tức vọt theo và sau khi vất vả bươn qua mớ bụi rậm và dây leo ngáng đường, tôi nhìn thấy một vạt cỏ dường như đã được bàn tay con người dọn dẹp, dấu vết dao rựa còn để lại trên những thân cây non chưa khô nhựa, những ngọn cỏ bị dày xéo, gãy ngang và tàn héo với phần ngọn bị úa đi trong nắng gió.
Trên mặt đất vương vãi những hạt ngô màu vàng chạy thành một vệt dài.
- Ở cuối con đường màu vàng đó một cái hố có lẽ trước đây được ngụy trang dưới lớp lá khô.
Thằng Miếng Vá đang ở dưới hố, ngước đôi mắt nhỏ nhìn lên, tay vươn về phía con Rùa, miệng kêu rối rít, khiếp đảm và mừng rỡ.
Hai con khỉ bồn chồn chạy tới chạy lui trên miệng hố, mắt nhìn con Rùa chờ đợi.
Tôi thấy rõ một chân thằng Miếng Vá bị kẹp vào bẫy, trông nó đau đớn và lo lắng.
Con Rùa nhờ tôi kiếm vài khúc cây và khi tôi đang lượm những cành cứng đem về, con Rùa leo xuống đáy hố và làm cách nào đó chỉ riêng nó biết đã phá tung được cái bẫy kẹp. Thằng Miếng Vá tỏ ra rất đau đớn trong lúc con Rùa tháo bàn chân nó ra khỏi bẫy. Trông nó vừa kêu khóc vừa choàng tay ôm chặt cổ con Rùa, tôi như nhìn thấy một đứa bé con đang được mẹ chăm sóc vết thương và cảm giác đó khiến tôi nghe cay cay nơi sống mũi.
Sau khi tôi và hai con khỉ tiếp sức cùng con Rùa lôi thằng Miếng Vá lên khỏi miệng hố, cả bọn quay trở lại lối cũ – con khỉ con đeo trên lưng một con khỉ lớn, miệng không ngớt rên theo kiểu khỉ – để ngược về phía thác nước.
Theo cách sắp xếp của con Rùa, để phòng những người thợ săn thình lình xuất hiện, một lần nữa bọn tôi lại xuyên qua rèm nước để vào trong hang, trong khi đó con Rùa ở lại ngoài rừng để lùng sục các loại cây lá cỏ dược liệu trị thương.
Một chốc sau, nó trở vô với cả nắm lá mỏ quạ, bòng bong và mọc sởi – đó là theo lời con Rùa, còn trong các thứ lá trên tay nó tôi chỉ bết mỗi lá cúc tần.
Con Rùa cầm chân thằng Miếng Vá nhúng vào rèm nước để rửa sạch vết thương trước khi nhai nát các thứ lá trong miệng, cẩn thận đắp lên. Con khỉ con lúc này có lẽ đã bớt đau, nó vẫn ôm cứng cổ con Rùa những chỉ phát ra những tiếng rít khẽ trong cổ họng như một động cơ bị nén.
Dưới thứ ánh sáng mờ mờ chỗ cửa hang, con Rùa trông rất giống một bác sĩ trong thời chiến. Nhìn các động tác khéo léo và thuần thục của nó, tôi đoán nó đã nhiều lần chữa thương cho các con vật trong rừng, có lẽ đó là lý do bọn thú nhỏ tin cậy và yêu mến nó đến vậy.
Sau khi đắp thuốc, nó lấy lá chuối rừng, bọc bàn chân bị thương của thằng Miếng Vá rồi lấy dây chuối buộc chặt giống như người ta gói bánh tét vào những ngày cuối năm.
***
Giao thằng Miếng Vá cho hai con khỉ lớn, dặn tụi khỉ quay về thung lũng bên kia đồi, con Rùa kéo tôi quay trở ra ngoài.
Tôi cứ tưởng nó sẽ về nhà ngay. Nhưng nó lại lôi tôi đi sục sạo khu rừng để tìm phá những chiếc bẫy thú.Con Rùa rất giỏi trong việc khám phá những chỗ cánh thợ săn đặt bẫy. Chỉ nhìn các trái ngô cột lủng lẳng trên cành, những vạt đất lá khô dày đặc một cách bất thường, những loại dây thép to bản buộc khả nghi vào thân cây, những vùng cây cối nham nhở dấu rìu hay dao rựa, nó biết ngay đó là khu vực nguy hiểm của bọn thú.
Có nhiều loại bẫy khác nhau dành cho các loại thú khác nhau, con Rùa bảo tôi thế. Có loại bẫy bằng dây cáp bám vào thân cây. Có loại bẫy bằng lưới cước. Có loại bẫy bằng cầu treo. Bẫy chọt. Bẫy cò ke…
Con Rùa không cho tôi phụ nó. Nó sợ tôi bất cẩn sẽ bị dính bẫy. Tôi đành đứng một bên lôi nắm xôi trong mo cau ra ăn, vừa nhìn nó phá bẫy.
Hôm đó con Rùa chỉ chịu ra về khi không còn sức để lùng sục nữa.
Tôi cầm nắm xôi, con Rùa cầm mấy củ khoai, chúng tôi vừa đi vừa ăn, chân lần theo lỗi cũ để ra khỏi rừng.
Lạ lùng là tôi không thấy mệt. Tôi chỉ sợ chạm trái ông Bảy Thành và các người bạn của ông. Nhưng đi một quãng xa, khi lối mòn đã bắt đầu hiện ra trong tầm mắt như một đường kẻ trắng trên cỏ xanh, chúng tôi vẫn không thấy một bóng người. Những cành trắc bá, xà cừ và du sam vẫn reo vi vu trong gió và phủ xuống lối đi một bóng mát yên bình. Có lẽ hôm đó không phải là ngày bọn họ đi săn hoặc đi thăm bẫy.
Bây giờ thì tôi tin chắc con Rùa chính là thủ phạm đột nhập vào nhà ông Bảy Thành hôm trước để phá hỏng túi thuốc nhồi của ông. Nhưng tôi không hỏi nó. Tôi chỉ thấy lo.
Mãi khi ra gần đến cửa rừng, tôi mới buột miệng:
- Em làm thế này, bọn họ sẽ thù em lắm đó.
- Em sẽ chối.
Con Rùa trả lời tỉnh khô. Nó làm như nếu nó chối, cánh thợ săn sẽ không biết thủ phạm là nó.
Tôi chợt nhớ những gì thằng Thục nói với tôi. Và tôi hiểu tại sao cánh thợ săn trong làng rất ghét con Rùa, tại sao họ phao những tin nhảm nhí để mong thầy Điền cấm con Rùa vào rừng.
Tôi vừa đi vừa nghĩ ngợi mông lung. Xưa nay tôi rất sợ đặt chân vô rừng. Đầu óc tôi từ bé đã như căn nhà kho chứa đầy những câu chuyện rùng rợn về rừng. Nhưng bây giờ khi sắp trở lại ngoài kia, lòng tôi bỗng dâng lên một nỗi niềm giống như là sự luyến tiếc.
Lang thang trong rừng với con Rùa bên cạnh gây cho tôi một cảm xúc êm đềm khó tả. Và thật hạnh phúc trong khi miết chân lên cỏ, tôi thong thả đưa mắt ngắm những tia nắng bay trên cành du sam – khi một cánh những tia nắng lơ lửng đó đáp xuống khoảng rừng thưa nhất để đốt sáng những thân cây cao chung quanh như buổi chiều đang vào giờ thắp nến.
Nhắm mắt để nghe vọng vào tim óc mình những âm thanh không rõ nguồn gốc, không biết đến từ đâu và phát ra từ cái gì trong rừng cũng là một điều bí mật kỳ diệu tôi chưa từng biết tới. Những tiếng âm âm i i bất tận như những sợi chỉ mảnh đan bện thành một tấm lưới êm ái vây bọc lấy tôi và nếu tôi không thỉnh thoảng mở mắt ra vì sợ vấp té chắc chắn tôi sẽ thiếp đi trong tiếng ru du dương đó lúc nào không hay.
Nhưng cuối cùng thì tôi vẫn không tránh được: tôi đi vấp chân vào một gốc cây cụt, trong một lần vừa đi vừa nhắm mắt như vậy, và ngã lăn xuống một triền đất thấp chằng chịt dây leo khi bọn tôi sắp tới bìa rừng.
Con Rùa đi bên cạnh kịp tóm lấy tay tôi nhưng chỉ để mất thăng bằng theo tôi: cả hai cùng lăn đi nhiều vòng, quần áo nhàu nát trong cỏ dại và nếu không có bụi chuối hoang cản lại không biết bọn tôi sẽ còn cần thêm bao nhiêu vòng nữa để hoàn tất cú lăn.
Điều oái oăm là khi cả hai ngừng lại, thân thể nảy lên vì cú chạm sau đó mới thực sự dừng hẳn, tôi bối rối nhận ra tôi đang nằm đè lên người con Rùa.
Sau một thoáng ngỡ ngàng, tôi lúng túng chống tay vào cỏ định ngồi lên nhưng khi nhìn vào đôi mắt long lanh và lúc nào cũng ngời sáng dưới rèm mi đen dày của con Rùa, một cảm giác thiết tha gần gũi đột ngột lấp đầy tôi và hoàn toàn không tự chủ, tôi cúi xuống hôn lên môi nó.
Một cái hôn rất khẽ, môi tôi lướt trên môi nó như gió thở nhẹ trên mặt hồ, đến nỗi khi ngẩng lên rồi tôi bỗng tự hỏi không biết có phải tôi vừa hôn một đứa con gái hay không. Nhưng chỉ như vậy cũng đủ làm đôi mắt con Rùa mở to như không thể to hơn được nữa và trong khi tôi bắt đầu cơn bão nguyền rủa trong đầu mình, nó bỗng buột miệng, giọng trách móc:
- Nhìn gì, hư quá!
Mặt nóng ran, sượng ngắt, tôi định nhỏm dậy nhưng con Rùa đã ôm vai tôi kéo xuống.
- Đi chỗ khác chơi đi em!
Khi con Rùa nói tiếp câu thứ hai bằng giọng dỗ dành, tôi phát giác ra nó không nói với tôi. Nó cũng không nhìn tôi như tôi nghĩ mà đang nhìn một điểm nào đó lơ lửng trên đầu tôi.
Tôi khẽ ngoái cổ he hé mắt nhìn lên và trái tim tôi đột nhiên như bị ai xoắn lấy. Đập vào mắt tôi là một con rắn lục đang ngoe nguẩy trên mớ dây leo vòng xuống sát đầu tôi.
- Anh đừng nhúc nhích! Nó đang chuẩn bị rời đi chỗ khác.
Tôi không có dịp kiểm tra lời con Rùa, vì khi trông thấy con rắn xanh lè đang đong đưa cái đầu hình tam giác như một mũi tên chuẩn bị bắn ra, tôi đã cuống quít quay mặt đi và lần này không cần bàn tay con Rùa nắm giữ tôi đã rất giống một khúc gỗ bị ai đốn ngã đang nằm im lìm trên người nó chờ thợ xẻ tới khiêng đi.
***
Con Rùa đóng vai người thợ xẻ. Nhưng nó không khiêng tôi, chỉ nói:
- Con rắn bò đi rồi đó anh.
Tôi lồm cồm bò dậy, nhớn nhác nhìn mớ dây leo và thở phào khi biết chắc những cọng màu xanh ngoằn ngoèo trước mắt tôi đúng là dây leo chứ không phải con rắn lục khi nãy.
Ngay từ bé tôi đã biết rắn lục là loài rắn cực độc. Rắn lục màu xanh, tiệp với màu lá nên khi chúng ẩn mình trên cây rất khó bị phát hiện. Bị rắn lục mổ một phát, nếu không chữa trị kịp thời coi như cầm chắc cái chết. Không biết nghe ai nói, tụi nhóc chúng tôi tin rằng bụi cây nào tỏa ra mùi nước mắn thể nào cũng có rắn lục nấp trong đó.
Trước khi rời quê vào Sài Gòn, tôi đã thấy rắn lục một, hai lần. Đã mười năm trôi qua, bây giờ tôi mới lại nhìn thấy loài rắn này, lại ở khoảng cách rất gần và nếu con Rùa không kịp níu tôi nằm xuống, chắc chắn nó đã tấn công tôi.
Nhưng tôi không có cảm giác hoan hỉ của người thoát chết như lẽ ra phải thế. Thực ra tôi cũng hú vía nhưng cảm giác đó đã bị cảm giác xấu hổ của cái hôn vừa rồi lấn át.
Con Rùa không nhắc gì về hành động càn rỡ của tôi trên suốt đường về nhưng không vì vậy mà tâm trí tôi thôi rối bời. Tôi không hiểu tại sao tôi lại làm thế. Cách đây vài ngày, chỉ vô tình chạm môi lên má nó khi trú mưa trong bụi duối dại, tôi đã vô cùng bối rối. Thế mà bây giờ tôi lại hôn lên môi nó, dù chỉ phớt qua nhưng vẫn là một nụ hôn, lần này hoàn toàn là do chủ ý.
Dường như có một sự thôi thúc vô hình ở bên trong tôi. Tôi không biết có phải tôi đã yêu con Rùa hay không. Dù sao tôi vẫn nghĩ con Rùa còn quá nhỏ để tôi đặt tình cảm vào nó. Nhưng tôi cũng không thể chối bỏ được sự thật rằng từ ngày quen biết con Rùa, tôi chỉ thích chơi với nó. Chỉ ở cạnh nó lòng tôi mới thấy vui tươi, ấm áp mặc dù tôi luôn chối bai bải mỗi khi bị thằng Thục cật vấn về chuyện này.
Con người lạ lùng của con Rùa khiến người khác e ngại, xa lánh nhưng đối với tôi lại có một sức hấp dẫn đặc biệt.
Con Rùa có mối quan hệ thân thiện và một tình yêu sâu sắc dành cho các con vật. Tôi từng tận mắt chứng kiến con Rùa nói chuyện với bọn chúng. Dĩ nhiên là các con vật không thể hiểu được tiếng người nhưng tôi tin chúng đọc được ý nghĩ con Rùa thông qua cử chỉ, thái độ, ngữ điệu của người mà chúng tin cậy, đặc biệt là qua tình yêu vô bờ bến tỏa ra từ tâm hồn con Rùa như một thứ từ trường tình cảm mạnh đến mức tôi tin rằng ngay cả cỏ cây hoa lá cũng cảm nhận được. Đó là thứ ngôn ngữ đi trực tiếp từ trái tim đến trái tim.
Trái tim tôi cũng bị trái tim con Rùa thu hút, chắc vậy! Nếu không tôi không thể cắt nghĩa được hành động của mình.
Tôi vừa đi vừa nghĩ ngợi miên man. Trong khi tôi không ngừng đào bới lòng mình và lún...